Wij hebben een domme eigenschap die je lelijk in de weg kan zitten. Hoe zit dat?
Dan Ariely is een van de docenten die ik had toen ik online bij Duke University een cursus behavioral finance volgde. Hij is daar professor en hij is mede-oprichter van BEworks. Zijn missie is om uit te vinden waarom mensen domme beslissingen nemen over geld en hoe we dit kunnen veranderen.
Zoals je misschien gelezen hebt in mijn boek is een hele stapel heuristieken en biases verantwoordelijk voor de rare beslissingen die iedereen (ook ik en jij) neemt als het gaat om geld. Nu is het helemaal niet erg in de meeste gevallen dat je kiest op gevoel. Zo boek je een vakantie naar de zon als het thuis regent. Dit omdat je ‘zin’ hebt in lekker weer. Zo beargumenteer je dat sporten ook volgende week wel kan als je je iets fitter voelt. De meeste beslissingen zijn dus niet rationaal, maar dat is best.
Vervelend wordt het als je beslissingen nu enorm nadelige gevolgen hebben voor je toekomst.
De domste beslissing volgens Dan Ariely
In een recent interview werd Dan Ariely gevraagd naar de (in zijn ogen) meest irrationele geldbeslissing die mensen tegenwoordig nemen. Hij is duidelijk in het antwoord. Mensen zetten niet genoeg opzij voor later. We werken vaak 35-40 jaar en leven na ons pensioen nog 20-25 jaar. Dit betekent dat je ontzettend veel geld opzij moet zetten tijdens je werkende leven om genoeg te hebben later.
Waarom is het dan zo lastig om deze keuze te maken? Volgens Dan komt dat omdat het bijna onmenselijk is om aan de toekomst te denken. Wat het nog lastiger maakt is dat je niet spaart voor later, maar moet gaan nadenken wat je later gaat uitgeven.
Verschil tussen werk en pensioen (in geld dan)
Stel ik vraag je hoeveel inkomen je wilt hebben als je met pensioen gaat ten opzichte van je inkomen voor je pensioen.
Wat zou je antwoord zijn? De meeste mensen geven 70% aan blijkt uit onderzoek. Dit is natuurlijk een percentage dat overal geroepen wordt en dat we acceptabel vinden.
Stel je dan eens voor hoe je leven eruit gaat zien als je met pensioen bent. Wat ga je doen in die dagen?
Als je bent zoals de meesten dan zal je leuke dingen gaan doen en veel tijd besteden aan je hobbies. Dit blijkt 130% te kosten van je inkomen als je werkt.
Dus…
Je bent van plan bijna twee keer zoveel uit te geven als je pensioen gaat, dan dat je denkt nodig te hebben. Logisch opzich want werken is goedkoop. Het houd je 8 uur per dag bezig en je krijgt ook nog gratis bakkies koffie. De tijd die je straks extra hebt is duur! Het is alsof je altijd weekend of vakantie hebt.
Toch denk ik dat ook jij een leuke toekomst wil voor jezelf en/of je kinderen.
Wat is slim om te doen?
Volgens onderzoek heeft het niet veel zin om heel veel te leren over financiën. De extra kennis blijkt in de praktijk bijna niets op te leveren. Beter werkt het om je financiën meer gevoelsmatig te maken. Een goed voorbeeld dat Dan Ariely geeft is het verschil tussen een maand- of weekbudget. Als je alles op maandbasis doet dan ben je in het begin ‘rijk’ en loopt je rekening in het begin snel leeg. De laatste week van de maand is dan armoe troef. Je hebt alles al uitgegeven.
Een weekbudget geeft je een beter idee qua uitgaven en je gaat daarom betere financiële beslissingen nemen. Let er wel op dat je op maandag begint en niet op vrijdag. Anders jaag je het grootste deel er al doorheen in het weekend (zie je wel vrije tijd is duur).
Verder is het lastig om goede gedrag te veranderen als je er weinig mee in aanraking komt. Stel je wilt gezonder gaan eten, dan is dit makkelijker te doen dan geregeld sparen. Waarom? Simpel je wordt elke dag opnieuw geconfronteerd met je eetbeslissing. Doordat je vaak de keuze moet maken, leer je sneller ander gedrag aan. Met geldbeslissingen is dit anders. Je gaat niet elke dag geld overboeken voor later. Maak het je irrationele zelf makkelijk door vlak na de ontvangst van je salaris geld over naar je beleggingsrekening voor later. Zo maak jij je toekomst een stuk rooskleuriger! Slim toch?
Meer weten?
- Luister een podcast!
- Lees meer over je beslissingen.
Tenslotte. Mijn doel is om 10.000.000 mensen te inspireren na te denken over hun financiële toekomst. Help je mee? Deel dit artikel met een knop onderaan dit artikel! Neem vooral contact op voor vragen of plaats hieronder een opmerking!
Michiel van Vugt is schrijver van Net Iets Slimmer en Genoeg? en is een veelgevraagd spreker.
Hij schrijft en spreekt graag over gedrag, geld en je leven.
Hij werkt bij NNEK Vermogensbeheer en helpt professionele adviseurs bij een succesvol financieel adviesbedrijf.
Recente reacties